1. Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Nedir?

Elektronik Ürün Senedi (ELÜS), lisanslı depo işletmesince, Elektronik Kayıt Kurallarına uygun olarak Elektronik Kayıt Kuruluşu tarafından kurulan ve işletilen veri tabanı/platform üzerinde oluşturulan elektronik kaydı ifade eder. Merkezi Kayıt Sisteminde ihraç edilmiş olan ELÜS, aksi mevzuatta belirtilmedikçe ürünü, aynı miktar, cins, sınıf ve kalitede temsil eder. ELÜS ile temsil edilen ürünler, T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen ve denetlenen lisanslı depoculuk sistemi güvencesindedir.

TÜRİB Elektronik Ürün Senedi Piyasasında, depolanması amacıyla teslim ettiği ürün için Lisanslı Depo İşletmesince düzenlenen ELÜS’ü elinde bulunduran veya TÜRİB’de söz konusu senetlerin alım satımını gerçekleştirmek isteyen tüm gerçek veya tüzel kişiler “Yatırımcı” olarak işlem yapabilirler.

2. ELÜS Ekosistemi Nasıl İşliyor?

Tarımsal ürünün tarladan sofraya uzanan yolculuğu, bin bir emek ile yetiştirilen ürünlerin hasat edilmesiyle başlar. Ürünler ya fiyatı daha da yükselmesi beklenerek depolanır, ya da hasadın hemen ertesinde satılır.

Lisanslı Depolar

Tarımsal ürünler, T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından verilen lisanslarla kurulan ve Bakanlığın gözetim ve denetimi altında faaliyet gösteren lisanslı depolarda saklanabilir.

Yetkili Sınıflandırıcı

Lisanslı depoya gelen tarım ürünleri için dolu tartım ve yetkili sınıflandırıcı tarafından numune alım işlemleri gerçekleştirilir. Yetkili sınıflandırıcı tarafından yapılan analizlere bağlı olarak tarımsal ürünler, kalite ve cinsine göre sınıflandırılır.

3. ELÜS Piyasasında Hangi Ürünler İşlem Görür?

Arpa, Çeltik, Mercimek, Pamuk, Zeytin, Ayçiçeği Tohumu, Fasulye, Mısır, Soya Fasulyesi, Buğday, Fındık, Kuru Kayısı, Tritikale, Yulaf, Natürel Nohut, Kabuklu Antep Fıstığı, Çavdar.

4. ELÜS’e Yönelik Destekler

Elektronik Ürün Senedine yönelik destekler; nakliye desteği, analiz desteği, kira desteği ve muhtelif vergi istisnalarından oluşur, ayrıca belirli koşullar altında kredi imkanı da mevcuttur.

5. Nasıl Yatırımcı Olurum?

Anadolu ÜPAK’a kayıt olmak için, Anadolu ÜPAK ya da Anadolu ÜPAK’ın acenteleri üzerinden “Çerçeve Sözleşme” imzalayarak, işlem yapmaya başlayabilirsiniz.

6. TÜRİB’de Nasıl Alım-Satım Yapabilirim?

TÜRİB’e ELÜS alım-satım emirleri, yatırımcılar tarafından Anadolu ÜPAK internet sitesinden ve mobil aplikasyondan kullanıcı adı ve şifre ile ya da telefon ile direkt ya da Anadolu ÜPAK’ın acenteleri üzerinden iletilir.

Gerçekleşen işlemler aynı gün valörlü olarak takasa konu edilir. Takas, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) üzerinden Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK) ile gerçekleştirilir.

7. ELÜS Alım-Satımı İşleyiş Esasları

• Yatırımcının hesabında ELÜS varsa satış emri ve yatırımcının hesabında yeterli TL nakit varsa alım emri iletilmelidir.
• Piyasada takas süresi T+0 olarak belirlendiğinden satış işlemi sonrası bakiye hesaba aynı gün geçer.
• ELÜS’ler açığa alış ve açığa satış işlemlerine konu edilemezler.
• Piyasada iki adet emir iletim kuralı bulunmaktadır;
  • Fiyat Önceliği Kuralı:Daha düşük fiyatlı satım emirleri, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım emirleri, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önceliklidir.
  • Zaman Önceliği Kuralı:Fiyat eşitliği halinde, işlem sistemine zaman açısından daha önce kaydedilen emirler önceliklidir.
• Bakanlık düzenlemelerinde blok olarak işlem görmesine izin verilen ELÜS’lerde her bir ISIN kodunun temsil ettiği ürünler blok halinde alım ve satıma konu edilmesi gerektiği durumda, parçalı olarak emir iletimine konu edilmez.
• Özel işlemler fiyat sınırlamasına tabi olmayıp serbest marjlı olarak sisteme iletilebilir.
• Her ELÜS için seans sırasında sürekli işlem yöntemine göre oluşan ELÜS fiyatları, baz fiyata uygulanacak ±%10 ile belirlenir.
• Baz fiyat, bir seans süresince bir işlem kodunun işlem görebileceği üst ve alt fiyat değişim sınırlarının belirlenmesine esas teşkil eden fiyattır. Her bir işlem kodu için en son işlem yapılan Normal Seansta gerçekleşen işlemlerin tümü dikkate alınarak “işlem kodu” bazında veya söz konusu işlem kodunun ait olduğu “ürün sınıfındaki” ağırlıklı ortalama fiyat hesaplanıp, TÜRİB’in belirlediği yuvarlama esas alınıp “baz fiyat” belirlenir.
• Piyasada ELÜSlere ilişkin alım ve satım emirlerinde minimum fiyat adımı bir kuruş (0,01 TL), minimum girilebilecek fiyat ise 1 kuruş (0,01 TL) olup, emirler Borsaya iletilir.

8. İnternet-Mobil Şube İşlem ve Bildirimler

Varlık Takibi

Ana Yatırım Hesap Seçimi

ELÜS Alım Satım Emir Gönderimi

ELÜS Alım Satım Emir Durumu İzleme

ELÜS Anlık Fiyat İzleme

Favori Ürün Ekleme Ve Takibi

Özel Emir Gönderimi

Nakit Transfer İşlemleri

Sözleşme Onaylama

Mutabakat

Depo Kira Hesaplama

Nema Tercihi Belirleme

Nakit İşlem Geçmişi Görüntüleme

Ürün Arama

Lisanslı Depo Özelinde Ürün Arama

Saklamacı Kurum Değişimi

Talep, Şikayet ve Başvuru Bildirimi

Rapor Gönderim Tercihi

Belirleme Şifre Değişikliği

Nakit Ekstresi Görüntüleme

Ürün Ekstresi Görüntüleme

İşlem Sonuç Belgesi Görüntüleme

Emir Bildirim Tercihi Değişikliği

Giriş Geçmişi Görüntüleme

Emrin Borsaya İletilmesi Bildirimi

Emrin Gerçekleşmesi Bildirimi

Hesap Girişlerinde SMS Onay Kodu Gönderimi